Darjeeling, een beschermd merk

Sanjay Bansal, theeplantagehouder in Darjeeling en al meer dan twintig jaar leverancier van Simon Lévelt, vertelt wat de recente ontwikkelingen betekenen voor de liefhebbers van deze thee.

Na een aantal ontmoetingen in Amsterdam troffen Hans Levelt en Sanjay Bansal elkaar in 1994 op de Ambootia theeplantage in Darjeeling. Ze herkenden veel in de ander, alsof ze elkaar al eeuwen kenden. Een gedeelde zorg voor het welzijn van de aarde en de mens.

Hans Levelt en zijn vrouw Carla werden met alle egards ontvangen, maar Sanjay herinnert zich levendig dat zijn gasten de kleinste kamer van het grote huis op de plantage kozen. Hans weet nog dat Sanjay de ambitie uitsprak om betere kwaliteit Darjeeling thee te produceren. Op biodynamische wijze, geïnspireerd door het gedachtegoed van Rudolf Steiner.

Exclusief

Inmiddels zijn we twintig jaar verder. Sanjay Bansal is een aantal jaren voorzitter geweest bij de Teaproducers Association. In die hoedanigheid heeft hij zich sterk gemaakt voor de aanvraag bij de Europese Commissie voor merkbescherming van Darjeeling thee. Het gaat daarbij om de zwarte thee uit Darjeeling. Hij vertelt: “In september 2007 hebben we de aanvraag ingediend en in 2011 zijn we geregistreerd. Er geldt nu nog een overgangsregeling, maar vanaf november 2016 mag alleen thee die echt in Darjeeling is geproduceerd nog Darjeeling thee heten. Net zoals alleen kaas uit Leiden Leidse kaas mag heten en ham uit Parma parmaham.” Nu zijn er nog veel ‘blends’ te koop, die bestaan uit een mengsel van Darjeeling en andere origines. Dat mag vanaf november 2016 niet meer. Sanjay verwacht niet dat er schaarste zal ontstaan, maar wel dat het product exclusiever zal worden. De 78 theeplantages in Darjeeling moeten, om hun licentie ‘Darjeeling thee’ te houden, aan een aantal voorwaarden voldoen. Hij verwacht niet dat alle theeplantages die lukt.

Ontwikkeling

De theepluk gebeurt in het bergachtige gebied met de hand. Het is nog niet gelukt om goede machines te ontwikkelen die het ruige terrein, het natte klimaat én de verfijnde techniek van theeplukken in zich hebben weten te verenigen.

Theeplukken van kwaliteitsthee is specialistisch werk. Op de Ambootia plantage kunnen de kinderen van de medewerkers naar school. Het risico bestaat dat er straks onvoldoende mensen zijn die nog thee willen plukken, omdat er beter betaalde banen lonken in de steden. Sanjay vreest dat niet: “Mijn medewerkers zijn mijn vrienden. Zij stellen mij in staat om geld te verdienen. De komende jaren zullen ook de lonen voor theeplukkers verder stijgen, waardoor er voldoende mensen zullen zijn die het willen doen, als je verder ook goed voor ze zorgt. Naast een redelijk inkomen zijn goede educatie en goede gezondheid van groot belang!”

Biologisch en dynamisch

Darjeeling heeft als gebied te maken met bodemerosie, waardoor soms hele stukken grond aan het schuiven raken. Klimaatverandering (nog nattere moessonperiodes, drogere winters) draagt daaraan bij. Op de Ambootia theeplantage wordt het wegspoelen van de toplaag tegengegaan door rond de theestruiken gras met lange wortels en kruiden te laten groeien. Deze bodembedekkers houden, samen met de schaduwbomen, de aarde vast tijdens de grote regenval. De bemesting wordt geleverd door koeien, die worden onderhouden door de medewerkers.

Sanjay Bansal is overtuigd aanhanger van de biologisch-dynamische landbouwmethode: “Alle energieën, van de aarde en de kosmos, hangen met elkaar samen en zijn van elkaar afhankelijk. De elementen, planten, dieren en mensen vormen met elkaar het universum en staan in voortdurende interactie. Om gezonde en voedzame producten te kunnen oogsten, moet je samenwerken met de natuur, niet er eenzijdig en uit snel winstbejag alleen maar van nemen wat je op korte termijn goed kunt gebruiken. Deze methode is goeddeels gebaseerd op veel oudere ideeën uit India en houdt rekening met al die invloeden. Ik ben er trots op dat veertien procent van alle theeplantages in Darjeeling op biodynamische manier werkt, en meer dan de helft biologisch is. Dergelijk hoge percentages worden nog nergens in de wereld gehaald.”